| Ten artykuł należy dopracować: → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Adolphe Thiers
|
Pełne imię i nazwisko | Louis Adolphe Thiers |
Data i miejsce urodzenia | 18 kwietnia 1797 Marsylia |
Data i miejsce śmierci | 3 września 1877 Saint-Germain-en-Laye |
2. Prezydent Republiki Francuskiej Współksiążę Andory |
Okres | od 31 sierpnia 1871 („Głowa państwa” od 13 lutego) do 24 maja 1873 |
Poprzednik | Louis Jules Trochu |
Następca | Patrice Mac-Mahon |
|
Odznaczenia |
|
| Multimedia w Wikimedia Commons | |
| Cytaty w Wikicytatach | |
Louis Adolphe Thiers (ur. 18 kwietnia 1797 w Marsylii, zm. 3 września 1877 w Saint-Germain-en-Laye) – francuski polityk, historyk, zwolennik monarchii konstytucyjnej.
Życiorys
Z zawodu adwokat i dziennikarz liberalny w Paryżu, gdzie pracował od 1821 roku. W roku 1830 wydał dziennik National. Jego działalność sprawiła, iż został inspiratorem protestu przeciwko ordonansom i współtwórcą rewolucji lipcowej. Pozyskał wkrótce masy ludowe, został po rewolucji 1830 radcą stanu i podsekretarzem stanu w ministerstwie skarbu, oraz deputowanym.
Działalność polityczną rozpoczął w okresie panowania Ludwika Filipa. Wsławił się wówczas jako przeciwnik radykalnych ugrupowań republikańskich, krwawo stłumił zorganizowane przez nie powstanie w 1834 roku.
Od 1832 minister spraw wewnętrznych, później handlu i robót publicznych. Od 1836 premier i minister spraw zagranicznych od lutego do sierpnia. Wkrótce przeszedł do opozycji, po czym w 1840 został premierem ministrem spraw zagranicznych od marca do października. Dążył do oparcia Francji o granice Renu, wobec jednakże zarzutów, że chce wywołać wojnę europejską, ustąpił z gabinetem i przeszedł znów do opozycji. Po 1848 przeciwnik Napoleona III wyznając poglądy orleanistyczne, w czasie zamachu stanu 1851 uwięziony, żył (1851-1852) na wygnaniu. Powróciwszy do Paryża poświęcił się badaniom naukowym, od 1863 znów deputowany, został znów przywódcą opozycji. W 1870 przeciwnik przedwczesnego wypowiedzenia wojny Prusom. Daremnie zabiegał w swej podróży o pomoc mocarstw dla Francji.
W opozycji do Napoleona III Bonaparte, którego nie doceniał, uważał za figuranta, którym łatwo będzie manipulować. W czasie wojny francusko-pruskiej w 1871 roku przyjął bardzo korzystne dla Francji warunki zawieszenia broni i poddał Paryż wojskom pruskim oraz krwawo stłumił Komunę Paryską, za co zyskał przydomek „Krwawego Karła”. Od 31 sierpnia 1871 stał na czele rządu, będąc prezydentem III Republiki, układał się z Bismarckiem o pokój; dzięki niemu Francja szybko spłaciła kontrybucję wojenną i już w 1873 została zwolniona od okupacji. Został obalony 24 maja 1873 przez Zgromadzenie Narodowe. Wraz z Republikanami doszedł ponownie do władzy 1877.
Jest autorem wielotomowych Historii Rewolucji Francuskiej (1823-1827, 6 tomów) oraz Historii Konsulatu i Cesarstwa (1845-1862, 20 tomów)[1]. Zwolennik konstytucjonalizmu, nieprzychylny nowościom socjalnym, wyznawał poglądy nacjonalistyczne. W dziełach swych sławił Napoleona, a ostro ganił radykalizm rewolucji.
Przypisy
- ↑ Wydanie polskie w tłumaczeniu Leona Rogalskiego, t. I-XI, nakładem S. Orgelbranda, Warszawa 1846-1866; wydanie drugie polskie jako: A. Thiers, Historia Konsulatu i Cesarstwa, oprac. Michał Swędrowski, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim 2013 i n.
Bibliografia
- Tomasz Leszkowicz, Francuscy przywódcy – sylwetki, www.histmag.org, dostęp od 4 V 2012 r.. histmag.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)].
Linki zewnętrzne
- Adolphe Thiers – dzieła w bibliotece Polona
Współksiążęta episkopalni (1278–1556) | - Pere d’Urg (1278–1293)
- Guillem de Montcada (1295–1308)
- Ramon Trebailla (1309–1326)
- Arnau de Llordà (Llordat) (1341–1347)
- Niccoló Capocci (1348–1351)
- Hug Desbac (Hugó Desbach) (1351–1361)
- Guillem Arnau i Patau (1362–1364)
- Pere de Luna (1365–1370)
- Berenguer d’Erill i de Pallars (1371–1387)
- Galcerà de Vilanova (1388–1396)
- Galcerà de Vilanova (1396–1415)
- Francesc de Tovia (1416–1436)
- Arnau Roger de Pallars (1437–1461)
- Jaume de Cardona i Gandia (1462–1466)
- Roderic de Borja i Escriva (1467–1472)
- Pere de Cardona (1472–1512)
- Pere de Cardona (1513–1515)
- Joan d’Espes (1515–1530)
- Pedro Jordán de Urries (1532–1533)
- Francisco de Urríes (1534–1551)
- Miquel Despuig (1553–1556)
|
---|
Współksiążęta episkopalni (1556–1771) | - Juan Pérez García de Oliván (1556–1560)
- Pere de Castellet (1561–1571)
- Joan Dimes Lloris (1572–1576)
- Miquel Jeroni Morell (1577–1579)
- Hug Ambrós de Montcada (1580–1586)
- Andreu Capella (1587–1609)
- Bernat de Salba i Salba (1610–1620)
- Luís Díes de Aux de Armendáriz (1621–1627)
- Antonio Pérez (1627–1633)
- Pau Duran (1634–1651)
- Joan Manuel de Espinosa (1655–1663)
- Melcior Palau i Bosca (1664–1670)
- Pere de Copons i de Teixidor (1671–1681)
- Joan Baptista Desbac i Mortorell (1682–1688)
- Oleguer de Montserrat i Rufet (1689–1694)
- Julià Cano i Thebar (1695–1714)
- Simeó de Guinda y Apéztegui (1714–1737)
- Jordi Curado y Torreblanca (1738–1747)
- Sebastià José de Victoria de Emparán de Loyola (1747–1756)
- Francesc Josep Catalán de Ocón (1757–1762)
- Francesc Fernández de Xátiva y Contreras (1763–1771)
|
---|
Współksiążęta episkopalni (od 1772) | |
---|
Hrabiowie Foix | - Roger Bernard III (1278–1302)
- Gaston I (1302–1315)
- Gaston II (1315–1343)
- Gaston III (1343–1391)
- Mateusz (1391–1396)
- Mateusz (1396–1398)
- Izabela (1398–1413)
- Archibald (1398–1413)
- Jan I (1413–1436)
- Gaston IV (1436–1472)
|
---|
Królowie Nawarry | |
---|
Królowie, cesarze i republikańscy przywódcy Francji | |
---|
XVIII wiek | |
---|
XIX wiek | - Jean-Baptiste Nompère de Champagny (1807–1811)
- Hugues Bernard Maret (1811–1813)
- Armand Augustin Louis de Caulaincourt (1813–1814)
- Antoine René Charles Mathurin, hrabia de Laforest (1814)
- Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1814–1815)
- Armand Augustin Louis de Caulaincourt (1815)
- Louis, baron Bignon (1815)
- Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1815)
- Armand Emmanuel du Plessis, książę de Richelieu (1815)
- Jean-Joseph-Paul-Augustin, markiz Dessolles (1815–1818)
- Étienne Denis, baron Pasquier (1818–1819)
- Mathieu de Montmorency (1819–1821)
- François-René de Chateaubriand (1821–1822)
- Ange Hyacinthe Maxence, baron de Damas (1822–1824)
- Auguste de La Ferronays (1824–1828)
- Anne Pierre Adrien, książę de Montmorency-Laval (1828–1829)
- Joseph-Marie de Portalis (1829)
- Jules Auguste Armand Marie, książę de Polignac (1829)
- Victor Louis Victurnien (1829–1830)
- Louis, baron Bignon (1830)
- Jean-Baptiste Jourdan (1830)
- Louis, hrabia Molé (1830)
- Nicolas Joseph Maison (1830)
- Horace François Bastien, hrabia Sébastiani (1830–1832)
- Victor, duc de Broglie (1832–1834)
- Henri Gauthier, comte de Rigny (1834)
- Charles Joseph, comte Bresson (1834)
- Henri Gauthier, comte de Rigny (1834–1835)
- Victor, duc de Broglie (1835–1836)
- Adolphe Thiers (1836)
- Louis, comte Molé (1836–1839)
- Napoléon Auguste Lannes, duc de Montebello (1839)
- Nicolas Jean de Dieu Soult, duc de Dalmatie (1839–1840)
- Adolphe Thiers (1840)
- François Guizot (1840–1848)
- Alphonse de Lamartine (1848)
- Jules Bastide (1848)
- Marie Alphonse Bedeau (1848)
- Jules Bastide (1848)
- Édouard Drouyn de Lhuys (1848–1849)
- Alexis de Tocqueville (1849)
- Alphonse de Rayneval (1849)
- Jean-Ernest Ducos, vicomte de La Hitte (1849–1851)
- Édouard Drouyn de Lhuys (1851)
- Anatole, baron Brénier de Renaudière (1851)
- Jules Baroche (1851)
- Louis Félix Étienne, marquis de Turgot (1851–1852)
- Édouard Drouyn de Lhuys (1852–1855)
- Aleksander Colonna-Walewski (1855–1860)
- Jules Baroche (1860)
- Édouard Thouvenel (1860–1862)
- Édouard Drouyn de Lhuys (1862–1866)
- Charles, marquis de La Valette (1866)
- Lionel, marquis de Moustier (1866–1868)
- Charles, marquis de La Valette (1868–1869)
- Henri, prince de La Tour d'Auvergne (1869–1870)
- Napoléon, comte Daru (1870)
- Émile Ollivier (1870)
- Agenor, duc de Gramont (1870)
- Henri, prince de La Tour d'Auvergne (1870)
- Charles, comte de Rémusat (1871–1873)
- Albert, duc de Broglie (1873)
- Louis Decazes, duc de Glucksberg (1873–1877)
- Gaston-Robert, marquis de Banneville (1877)
- William Henry Waddington (1877–1879)
- Charles de Freycinet (1879–1880)
- Jules Barthélemy-Saint-Hilaire (1880–1881)
- Léon Gambetta (1881–1882)
- Charles de Freycinet (1882)
- Charles Duclerc (1882–1883)
- Armand Fallières (1883)
- Paul-Armand Challemel-Lacour (1883)
- Jules Ferry (1883–1885)
- Charles de Freycinet (1885–1886)
- Émile Flourens (1886–1888)
- René Goblet (1888–1889)
- Eugène Spuller (1889–1890)
- Alexandre Ribot (1890–1893)
- Jules Develle (1893)
- Jean Casimir-Perier (1893–1894)
- Gabriel Hanotaux (1894–1895)
- Marcellin Berthelot (1895–1896)
- Léon Bourgeois (1896)
- Gabriel Hanotaux (1896–1898)
- Théophile Delcassé (1898–1905)
|
---|
XX wiek | |
---|
XXI wiek | |
---|
- ISNI: 0000000108015424
- VIAF: 71424155
- ULAN: 500326911
- LCCN: n50010130
- GND: 118801937
- NDL: 00766635
- LIBRIS: khwz1nr33xcfjng
- BnF: 12125381w
- SUDOC: 027649717
- SBN: RAVV038610
- NLA: 35545684
- NKC: jn20000701800
- BNE: XX1298667
- NTA: 068438931
- BIBSYS: 90191122
- CiNii: DA02810067, DA00874455
- Open Library: OL163092A
- PLWABN: 9810700622705606
- NUKAT: n97009158
- J9U: 987007268982805171
- PTBNP: 136027
- CANTIC: a10163426
- LNB: 000256081
- NSK: 000083791
- CONOR: 215155043
- BNC: 000122538
- ΕΒΕ: 99134, 85348
- BLBNB: 000339834
- LIH: LNB:Im5;=BR
- PWN: 3987088
- Britannica: biography/Adolphe-Thiers
- Treccani: marie-joseph-louis-adolphe-thiers
- Universalis: adolphe-thiers
- БРЭ: 4212761
- NE.se: adolphe-thiers
- SNL: Adolphe_Thiers
- VLE: adolphe-thiers
- Catalana: 0065871
- DSDE: Adolphe_Thiers
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 61150