Bohdan Wodiczko

Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1911
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 maja 1985
Warszawa

Zawód

dyrygent, nauczyciel akademicki

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Bohdan Wodiczko (ur. 5 lipca 1911 w Warszawie, zm. 12 maja 1985 tamże) – polski dyrygent i pedagog muzyczny.

Życiorys

Pochodził z rodziny czeskich muzyków osiadłych w Polsce, jego rodzicami byli Franciszek i Anna z Gocławskich. Był bratem Eugeniusza Waleriana (ur. 1903), Jadwigi (ur. 1906), Haliny (ur. 1908) i Jerzego (ur. 1920)^[1]. Kształcił się w Wyższej Szkole Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, później w Konserwatorium (w różnych dyscyplinach i umiejętnościach muzycznych), od 1932 Był uczniem Wacława Tallicha (dyrygentura) w Konserwatorium Muzycznym w Pradze, a od 1936 na powrót w Konserwatorium Warszawskim u Piotra Rytla (kompozycja) i Waleriana Bierdiajewa (dyrygentura). W 1939 ukończył uczelnię z odznaczeniem^[2].

W czasie okupacji niemieckiej zarabiał grając na fortepianie, skrzypcach i akordeonie w orkiestrze nocnego lokalu „Adria” w Warszawie (znanego z przeprowadzonego w nim 22 maja 1943 zamachu na Niemców, którego wykonawcą był żołnierz AK Jan Kryst). Podczas powstania warszawskiego aresztowany przez gestapo został wywieziony do obozu pracy^[2].

W maju 1945 powrócił do Warszawy i przy Komendzie Milicji Obywatelskiej w Otwocku zorganizował orkiestrę, ucząc jednocześnie w stołecznej Szkole Muzycznej im. Karola Kurpińskiego^[2]. W 1946 współtworzył i do 1950 kierował zespołem symfonicznym, później przekształconym w Filharmonię Bałtycką w Gdańsku. Następnie był dyrektorem Filharmonii Łódzkiej (1950–1951), pierwszym dyrygentem i dyrektorem artystycznym Filharmonii Krakowskiej (1951–1955), pierwszym dyrygentem i dyrektorem Filharmonii Narodowej w Warszawie (1955–1958).

Po zwolnieniu z pracy w Polsce spędził kilka lat na Islandii, gdzie był m.in. dyrygentem orkiestry symfonicznej w Reykjaviku.

Od lipca 1961 do grudnia 1964 stał na czele Opery Warszawskiej; wystawił wiele wybitnych dzieł operowych i baletowych (m.in. Króla Edypa, Persefonę, Orfeusza i Święto wiosny Strawinskiego, Don Carlosa Verdiego, Straszny dwór Moniuszki, Kawalera srebrnej róży Richarda Straussa, Zamek Sinobrodego Bartóka). W 1965 przez krótki czas pełnił funkcję dyrektora artystycznego Teatru Wielkiego w Warszawie, w latach 1965–1968 ponownie pracował w Reykjaviku. Od 1968 dyrygent Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach; w latach 70. pracował jako pedagog Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie (od 1973 profesor). Wykładał także na uczelniach muzycznych w Sopocie, Łodzi i Krakowie.

W latach 1977–1979 był dyrygentem i dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi.

Wychowawca kilku pokoleń polskich dyrygentów, wprowadził na polskie sceny operowe szereg współczesnych dzieł operowych.

Był mężem Ireny Anny (1911–1999), ojcem Krzysztofa, artysty wizualnego i teoretyka sztuki.

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A31-tuje-4)^[3].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (15 lipca 1954)^[4]
Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)^[5]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (9 lutego 1955)^[6]
Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)^[7]
Krzyż Oficerski Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja, 1957)
Krzyż Kawalerski Orderu Sokoła Islandzkiego (Islandia, 1968)^[8]

Nagrody

Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za działalność artystyczną w minionym 10-leciu (1955)^[9]
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w dziedzinie muzyki (1963)^[10]
Nagroda Komitetu ds. PRiTv za osiągnięcia w działalności artystycznej w programach PRiTv ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji i kierownictwa muzycznego wartościowego cyklu Słuchamy i patrzymy (1968)^[10]
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie muzyki „za całokształt pracy artystycznej w dziedzinie dyrygentury i popularyzację muzyki polskiej za granicą” (1973)^[10]
Nagroda Związku Kompozytorów Polskich (1975)^[11]

Upamiętnienie

W 1996 roku jego imieniem nazwano skwer w dzielnicy Śródmieście w Warszawie, w pobliżu Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina^[12].
Od 2011 jest patronem skweru w Wołominie^[13].

Przypisy

↑ Rodzina Wodiczków [online] [dostęp 2024-07-05] (pol.).
↑ ^a ^b ^c Teatr Wielki Opera Narodowa : Bohdan Wodiczko [online], archiwum.teatrwielki.pl [dostęp 2024-07-05] .
↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” - wskazany jako Bogdan Wodiczko.
↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki” - wskazany jako Bogdan Wodiczko.
↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 9 lutego 1955 r. nr 0/283 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 1, 10 lutego 1961, s. 7
↑ Fálkaorðuhafar (1968). forseti.is. [dostęp 2018-08-28]. (isl.).
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-05].
↑ ^a ^b ^c Bohdan Wodiczko, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2024-07-05] .
↑ Bohdan Wodiczko | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2024-07-05] (pol.).
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 353. ISBN 83-86619-97X.
↑ BIP – Gmina Wołomin: VI-62/2011 w sprawie nadania nazwy skwerowi w Wołominie. wolomin.bip.net.pl. [dostęp 2023-06-19].